Στη διημερίδα που συνδιοργανώνουν η Περιφέρεια Αττικής και ο Δήμος Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης με θέμα : «Οι παραλίες στους Δήμους. Πολεοδομικές, νομικές και περιβαλλοντικές παράμετροι για τη βέλτιστη αξιοποίηση του παραλιακού μετώπου Σαρωνικού» το Σάββατο 13 και την Κυριακή 14 Δεκεμβρίου 2014 παρευρέθηκε ο Κώστας Πουλάκης, μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ και υπεύθυνος για την Αυτοδιοίκηση.
Στην παρέμβασή του, ο Κώστας Πουλάκης αναφέρθηκε στις καταστροφικές συνέπειες της εκποίησης του παραλιακού μετώπου της Αττικής και στο εναλλακτικό όραμα, περιεχόμενο και μέθοδο της διαχείρισης του παραλιακού μετώπου υπό δημόσιο και κοινωνικό έλεγχο.
Αναλυτικά, η παρέμβαση του Κ. Πουλάκη έχει ως εξής :
κ. Περιφερειάρχη,
κ. Δήμαρχοι,
Φίλες και φίλοι,
Το θέμα της προστασίας και της αξιοποίησης του παραλιακού μετώπου της Αττικής σε όλο του το μήκος και με τις κατά τόπους ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής είναι κατά τη γνώμη μας μείζον. Θυμόμαστε άλλωστε όλοι τον τεράστιο και νικηφόρο αγώνα που έδωσε ο τότε Δήμαρχος Ελληνικού, ο σύντροφος Χρήστος Κορτζίδης, για την υπεράσπιση της ελεύθερης πρόσβασης στις παραλίες.
Οι πρόσφατες εξελίξεις στο θέμα είναι πολλές και αποκαλυπτικές. Τις υπενθυμίζω κωδικοποιημένα, διότι σίγουρα όλοι και όλες τις γνωρίζετε πολύ καλά, γι’ αυτό και είστε σήμερα εδώ :
Πρώτον, μέσα στο καλοκαίρι ψηφίστηκε το απαράδεκτο, αντι-περιβαλλοντικό και μακροπρόθεσμα αντι-αναπτυξιακό νομοσχέδιο για τον αιγιαλό και την παραλία.
Ένα νομοσχέδιο που συνάντησε εκτεταμένες αντιδράσεις – μάλιστα ως ΣΥΡΙΖΑ είχαμε πάρει τότε κεντρική πολιτική πρωτοβουλία, με επικεφαλής τον ίδιο τον πρόεδρό μας, σύντροφο Αλέξη Τσίπρα, για τη δημιουργία κοινωνικού και πολιτικού μετώπου αντίστασης.
Και βέβαια, ένα νομοσχέδιο το οποίο, θυμίζω, αποτελούσε – σύμφωνα με ρητή απάντηση του αρμόδιου Ευρωπαίου επιτρόπου – μνημονιακή δέσμευση της Ελλάδας και είχε ως στόχο τη διευκόλυνση των “στρατηγικών επενδύσεων” και τις ιδιωτικοποιήσεις.
Δεύτερον, στοιχείο που εξηγεί και τη σπουδή τρόικας και κυβέρνησης για την αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου για τον αιγιαλό και την παραλία, βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη η άρον-άρον εκποίηση μεγάλων παράκτιων εκτάσεων-“φιλέτων” και στους Δήμους που ανήκουν στο παράκτιο μέτωπο του Σαρωνικού, όπως και σε όλη την Ελλάδα. Ήδη, η διαδικασία και οι εξόφθαλμα σκανδαλώδεις όροι παραχώρησης του Ελληνικού στον όμιλο Λάτση μέσω του ΤΑΙΠΕΔ, προϊδεάζει για την τύχη που επιφυλάσσει η κυβέρνηση και στο υπόλοιπο παραλιακό μέτωπο, για τη δήθεν “αξιοποίηση” του οποίου έχει συστήσει ένα ειδικό “μίνι-ΤΑΙΠΕΔ”, την “Παράκτιο Αττικό Μέτωπο Α.Ε.”.
~/~
Ξέρουμε πολύ καλά τι σημαίνει για την κυβέρνηση “αξιοποίηση”. Δεν είναι παρά το ξεπούλημα, με σκανδαλωδώς ευνοϊκούς όρους, της δημόσιας περιουσίας σε μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα. Και μάλιστα, κατά παράβαση κάθε περιβαλλοντικής, πολεοδομικής ή άλλης νομοθεσίας, χωρίς κανένα σχέδιο και κυρίως χωρίς καμία μέριμνα για τις κοινωνικές ανάγκες των κατοίκων των αντίστοιχων περιοχών.
Στην περίπτωση δε του παράκτιου μετώπου, ο καθένας καταλαβαίνει πολύ καλά τις συνέπειες που θα έχει η ιδιωτικοποίηση μεγάλων εκτάσεων που ήδη είναι σε πλήρη εξέλιξη :
Να μιλήσουμε για το δικαίωμα πρόσβασης των πολιτών στις παραλίες;
Να μιλήσουμε για την περιβαλλοντική επιβάρυνση και τις συνέπειες που θα έχει η αλλαγή της χρήσης και της δόμησης στο μικροκλίμα της περιοχής και συνολικά της Αττικής;
Να μιλήσουμε για την υπονόμευση κάθε άλλης οικονομικής, παραγωγικής και κοινωνικής δραστηριότητας στην περιοχή;
Είμαι σίγουρος ότι όλα αυτά τα γνωρίζετε πολύ καλύτερα, μέσα από την ενασχόλησή σας στο χώρο της Αυτοδιοίκησης, στα κινήματα της περιοχής, αλλά και μέσα από την καθημερινότητά σας.
~/~
Αυτό για το οποίο νομίζω ότι έχει σημασία να μιλήσω στον ελάχιστο χρόνο που μου απομένει είναι η αντιπρόταση. Διότι, εάν συμφωνούμε – που ελπίζω ότι συμφωνούμε – στις καταστροφικές συνέπειες της πολιτικής των ιδιωτικοποιήσεων, πρέπει να συζητήσουμε για το όραμα, το στόχο, το περιεχόμενο, αλλά και τη μέθοδο αυτού που ονομάζουμε προστασία και ανάπτυξη του παραλιακού μετώπου, υπό δημόσιο και κοινωνικό έλεγχο.
Πρώτα απ’ όλα, όπως πολύ καλά γνωρίζετε, ως ΣΥΡΙΖΑ έχουμε δεσμευτεί για την επανεξέταση όλων των συμβάσεων παραχώρησης δημόσιας περιουσίας μέσω ΤΑΙΠΕΔ ή και μέσω άλλων μορφωμάτων “ειδικού σκοπού”, όπως η “Παράκτιο Μέτωπο Α.Ε.”. Και τούτο, διότι η δική μας αντίληψη στο θέμα της αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας κινείται στον αντίποδα της κυβερνητικής μνημονιακής λογικής.
Προτεραιότητά μας είναι η προστασία του παραλιακού μετώπου. Είναι για μας αδιαπραγμάτευτη η ελεύθερη πρόσβαση όλων των πολιτών στα κοινωνικά αγαθά και στους δημόσιους χώρους. Είναι για μας αδιαπραγμάτευτος ο δημόσιος χαρακτήρας τους. Είναι αδιαπραγμάτευτος ο σεβασμός στο φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον, αλλά και στην κοινωνική φυσιογνωμία κάθε περιοχής. Είναι αδιαπραγμάτευτη, τέλος, η προτεραιότητα των κοινωνικών αναγκών έναντι κάθε ιδιωτικού οφέλους.
Σαφώς, δεν αντιστρατευόμαστε την αξιοποίηση του παραλιακού μετώπου και, εν γένει, της δημόσιας περιουσίας – μέσα όμως στο αδιαπραγμάτευτο πλαίσιο που σας περιέγραψα. Η αξιοποίηση του παραλιακού μετώπου με μία τέτοια φιλοσοφία, θα πρέπει να παίρνει υπόψη της το ρόλο της ακτής του Σαρωνικού για ολόκληρο το λεκανοπέδιο της Αττικής, σε συνδυασμό με τις τοπικές εξειδικευμένες ανάγκες και να βρει ήπιες πολιτιστικές, τουριστικές ή άλλες δραστηριότητες που να συμβαδίζουν με τα παραπάνω. Υπάρχουν ήδη εμπειρίες και κατατεθειμένες προτάσεις από επιστημονικούς φορείς και τοπικές συλλογικότητες, τις οποίες ακούμε με ενδιαφέρον.
Άλλωστε, και αυτό είναι – αν θέλετε – το πιο σημαντικό, η μέθοδος και τα υποκείμενα της αξιοποίησης έχουν για μας επίσης μεγάλη σημασία. Καταρχάς, για μας δεν νοείται κανενός είδους αξιοποίηση δημόσιας περιουσίας χωρίς ανοιχτή διαβούλευση, ώστε να καταγραφούν οι ανάγκες και οι ιδέες των ενδιαφερόμενων πολιτών. Δεν νοείται αξιοποίηση χωρίς όρους πραγματικής διαφάνειας και ουσιαστικού κοινωνικού ελέγχου. Και, τέλος, δεν νοείται αξιοποίηση χωρίς συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας και των φορέων της.
Έχουμε πει κατ’ επανάληψη – και είναι μέσα στα ζητήματα που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμά μας – ότι θέλουμε έναν άλλο ρόλο για την τοπική και περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, στο πλαίσιο μίας συνολικά διαφορετικής αντίληψης της εξουσίας. Επομένως, και στη διαχείριση του παραλιακού μετώπου μπορεί και πρέπει να παίξει ρόλο και η Περιφέρεια Αττικής και οι εμπλεκόμενοι Δήμοι, εκφράζοντας όμως τα συμφέροντα και τις επιδιώξεις των τοπικών κοινωνιών και όχι απλώς υποκαθιστώντας το κεντρικό κράτος στην αντίληψη που μέχρι σήμερα υπήρχε. Θέλουμε λοιπόν την εμπλοκή της Αυτοδιοίκησης, ως φορέα υπεράσπισης του δημόσιου και κοινωνικού χαρακτήρα των δημόσιων χώρων, όχι απλώς ως μέσο αποκέντρωσης της πολιτικής των ιδιωτικοποιήσεων και των σχέσεων διαπλοκής. Και πιστεύουμε ότι στην ίδια κατεύθυνση και με τις ίδιες αφετηριακές αγωνίες κινείται και η σημερινή σας πρωτοβουλία.
Επομένως, και κλείνοντας αυτή την αναγκαστικά επιγραμματική παρέμβασή μου για ένα τόσο τεράστιο θέμα, θα ήθελα να σας ευχηθώ καλή επιτυχία στις εργασίες της διημερίδας σας. Και μαζί με τη διάθεσή μας για έναν ειλικρινή και σε βάθος διάλογο για το παρόν και το μέλλον του παράκτιου μετώπου, στη βάση του κοινού μας αγώνα κατά των ιδιωτικοποιήσεων, επιτρέψτε μου να παραφράσω τον τίτλο της διημερίδας σας – “Οι παραλίες στους Δήμους” – για να συμπυκνώσω μία σκέψη που είναι πιο κοντά στη δική μας αντίληψη : “Οι παραλίες στην κοινωνία, στους πολίτες, σε όλους”.
Σας ευχαριστώ.
Κώστας Πουλάκης 